Table of Contents
2008: Spotify
Spotify is een zweedse audio streaming service met toegang tot meer dan 40 miljoen nummers. Met zijn 207 miljoen maandelijkse gebruikers is Spotify dan ook een van de grootste streaming services naast oa Apple Music en Deezer.
De invloed van Spotify op de muziekindustrie
Spotify is nu het meest dominante muziek platform. Zodra iets op Spotify staat is iets ook echt uitgebracht. Dit in tegenstelling tot Soundcloud en Youtube, waar je zelfs een remix of een bootleg van een Katy Perry tune kan maken en het er gewoon op blijft staan. Op Spotify zou dit in geen enkel geval mogelijk zijn. Door de opkomst van Spotify is de positie van labels ten opzichte van artiesten wel degelijk veranderd. Artiesten kunnen bijvoorbeeld directe contracten met Spotify sluiten zonder dat er een label aan te pas hoeft te komen. (Dit concept is wel vrij nieuw.) Spotify begint eigenlijk steeds meer de functie die labels eerst hadden, over te nemen; zoals de artiest in beeld brengen of de artiest promoten en nu dus ook deals sluiten met de artiest.
Wat Spotify anders maakt dan andere media, zoals Soundcloud, Youtube of Facebook, is dat Spotify labels niet een eigen account kunnen hebben om hun artiesten te promoten. Er zijn alleen artist-account-, maar geen label-accounts. Labels kunnen wel hun eigen afspeellijst hebben om zich op Spotify een beetje hoorbaar te maken. Ik wil niet zeggen dat de invloed van labels volledig afneemt, maar door steaming-platvormen als Spotify vindt er wel een verschuiving plaats van de plaats van de labels.
Door Spotify zijn er ook een nieuw soort artiesten ontstaan, die hun geld verdienen met streams. Voorheen had je dit natuurlijk niet op deze manier, maar als je maar genoeg nummers hebt in afspeellijsten - met veel volgers - kun je miljoenen luisteraars en streams binnenhalen. Voor elke stream krijgt je betaalt.
Een mooi voorbeeld zijn Lo-Fi artiesten. Ze maken hele korte vrij instrumentale nummers van vaak niet meer dan 2 minuten. De afspeellijsten voor dit soort muziek hebben ontzettend veel volgers. De meeste mensen luisteren het ook alleen via die afspeellijsten. De naam van de artiest doet er eigenlijk niet toe. Mensen luisteren het niet vanwege een bepaalde artiest, maar gewoon voor de afspeellijst, waar allemaal van zulk soort muziek op staat.
Hoe muziek verandert door Spotify
Een mooi voorbeeld is dat bij veel popmuziek die op Spotify staat, de intro's steeds korter worden. Dat heeft te maken met het feit dat nadat een nummer een halve minuut gestreamd wordt, de artiest pas betaald krijgt. Hierdoor gaan artiesten de compositie of vorm van hun nummer zodanig aanpassen, dat het niet direct weer weg wordt geklikt op Spotify. Dit houdt voornamelijk in dat alle info van het nummer of the hook naar voren moet worden geschoven om de luisteraar te pakken. Dit geldt natuurlijk voornamelijk voor pop-muziek of commerciële muziek.
De vermenging van genres of muziek globalisering
Deze vermenging komt niet specifiek door Spotify, maar door alle streaming-platformen. Het zorgt er voor dat genres van over de hele wereld meer de kans krijgen met elkaar in aanraking te komen. Een voorbeeld is de hele Mombaton hype in Nederland, die de hip-hop scene heeft overgenomen. Daarnaast zijn producers en songwriters stijlen aan het combineren zodat ze in verschillende afspeellijsten kunnen komen. Dit heeft echter wel een nadeel. Artiesten nemen minder risico in hun nummers en zijn steeds minder bezig met iets unieks maken of binnen een al bestaand genre vernieuwend zijn waardoor composities steeds meer karakterloos worden.
Het algoritme
Spotify kijkt voor oa. De ‘discover weekly’ naar je luistergedrag, de artiesten pagina’s die je bezoekt en welke afspeellijsten je zelf aanmaakt.
Er wordt gebruik gemaakt van 3 verschillende methoden.
- Collaborative filtering
Dit werkt op basis van overeenkomsten in wat mensen luisteren. hierdoor wisselt spotify nummers die andere mensen luisteren uit met jou als jullie over het algemeen dezelfde nummers luisteren.
- Natural language processing
Hiervoor scant spotify het internet. Het kijkt naar bijvoorbeeld welke artiesten vaak samen worden genoemd, zo is er dus een overeenkomst tussen deze artiesten en zal dit aan je worden voorgesteld. Dit geldt dus ook voor artiesten in relatie tot bepaalde landen.
- Audio analyse
Dit is vooral voor nieuwe muziek en werkt als gezichtsherkenning voor audio. Tempo, ritme, volume. Toon, genre etc., deze fundamentele overeenkomsten worden vergeleken met de muziek die je normaal luistert. zo kan spotify dus op een effectieve manier je nieuwe muziek aanbieden.
Je kunt dit proces voor jezelf ook beïnvloeden door actief op zoek te gaan naar nieuwe muziek, maar ook door de ‘ban’ knop te gebruiken binnen playlists. Hierdoor weet het algoritme dat jij minder van deze artiest/genre wilt horen. Het tegenovergesteld kan ook, door een nummer een hartje te geven kun je het algoritme laten weten dat je meer van dit soort nummers wilt.
De ‘daily mixes’ werken vooral met de ‘moods’ van de luisteraar, zo wordt meestal de al bekende muziek gefilterd op genre en in een playlist gedaan.
Omdat de meeste gebruikers van spotify de afspeellijsten gebruiken, doen artiesten hun best ook in bepaalde playlists te komen. Hoe vaker ze in playlists van mensen komen, hoe vaker ze aangeboden worden in andere suggesties voor luisteraars. Met meer connecties valt er dus meer te bereiken.
Daarnaast houd het algoritme ook bij hoe lang een nummer beluisterd wordt. Als de luisteraar het nummer eerder wegklikt, hoe minder het nummer aanbevolen wordt aan mensen. Dit is ook een reden waarom veel nummers kort zijn en niet echt een intro hebben, dan pakt het mensen sneller. Op deze manier beïnvloedt Spotify de manier waarop wij muziek ervaren.
Een playlist wordt wel bijgehouden door een beheerder, welk persoon welke playlist bijhoudt valt gewoon op internet te vinden, zo kun je dus via social media ook in contact komen met deze mensen om je muziek sneller in een lijst proberen te krijgen.
De meeste andere streaming diensten werken op dezelfde manier.
Waarom Spotify?
Ik denk dat iedereen wel gemerkt heeft dat sinds de opkomst van streaming apps er een verschuiving gaande is in de manier waarop we muziek ontdekken. Vroeger was het de rol van de radio DJ om muziek te ontdekken en aan de man te brengen. Dit werkte prima toen er nog duizenden kleine lokale radio stations waren, waardoor er genoeg diversiteit was in de muziek die mensen te horen kregen. Maar toen er in de jaren 80 en 90 veel radiostations verkocht werden aan grotere maatschappijen kwam er einde aan deze diversiteit en hiermee ontstonden er homogene playlists. In 2002 controleerde de twee grootste moederbedrijven in de VS 42% van de luisteraars en 45% van de inkomsten.
Met de komst van streaming apps zoals Spotify veranderde dit behoorlijk. Spotify lijsten worden beheerd door een mix van gebruikers, Spotify personeel en algoritmes. Dit zie je terug in de diversiteit van de grote hits. In de tijd voor Spotify vanaf 2000 tot ongeveer 2008, hebben er in totaal 3092 nummers in de Billboard Hot 100 gestaan. In dezelfde tijd vanaf 2009 tot 2018, hebben er 3933 nummers in de Hot 100 gestaan, dit is een toename van 27%. Nummers staan minder lang in de lijst over het algemeen, maar daardoor hebben meer artiesten de kans gehad om door te breken in de mainstream.
Hiermee wil ik laten zien dat de ontwikkelingen uit de jaren 80 en 90 langzaam terug gedraaid worden en er een stijgende lijn is in diversiteit met dank aan o.a. Spotify.
Auteurs
- Roeland van Rijnberk
- Tom Eisner
- Steven van Esch