Auto-tune
Zoals zoveel levensveranderende uitvindingen, was ook Auto-tune een “ongelukje” . Het werd oorspronkelijk uitgevonden door Dr. Andy Hildebrand als een manier om naar olie te zoeken in de zee. Een saaie technische uiteenzetting van hoe dat precies in mekaar zit besparen we je, maar het heeft te maken met het vervormen van geluidsgolven. Muzieksoftwarebedrijf Antares zag er wel iets in voor een nieuw geluidje en de rest is geschiedenis.
Geschiedenis
Een algoritme wat in eerste instantie bedoeld was voor oliemaatschappijen om te kunnen detecteren waar te boren, zou later een grote impact hebben op de muziekindustrie en haar producten. Voor de auto-tune bestond, namen producers 100 takes op van dezelfde tekst en “lapten” ze de beste delen aan elkaar. Software die iedere zanger (of zangeres) “in tune” zou laten zingen was een directe hit op de markt. Binnen een jaar had iedere grote studio er wel 3 in haar “rack”. Meningen zijn tot op de dag van vandaag verdeeld wat betreft de autotune. Volgens sommigen behoort het tot een van de slechtste uitvindingen, aller tijden. Technologie die slechte zangers laat klinken als goede zangers en héle slechte zangers laat klinken als robots. Auto-tune in de muziekindustrie lijkt de photoshop te zijn van de fotografie-industrie: “Iedereen gebruikt het, maar niemand wil het graag toegeven”. Alhoewel bijna niemand. Er zijn een aantal artiesten die openlijk gebruik van maken en zelfs een ode aan de autotune uitbrengen.
Volgens sommige is het nummer “Do you believe in life after love?” Het eerste nummer waarbij autotune een zeer prominente rol speelde. Hieruit volgde een splitsing in gebruik: producers die het onhoorbaar gebruikte om pitch te zuiveren en producers die het gebruikte om het deels menselijk, deels robotstem te laten klinken. Andy Hildebrand had zelf niet gedacht dat producers dat laatste zouden doen met zijn apparaat.
Gebruik
Auto-tune belandde ergens midden jaren 90 op de plank bij muziekproducers als een goed bewaard geheim. Tot de betovergrootmoeder van de popmuziek herself het effect gebruikte in een van haar nummers. We hebben het over Cher natuurlijk. Toen ze Believe inzong in 1998, vond ze dat het tot dan toe onbekend geluidje wel goed bij het nummer paste. Tot groot ongenoegen van enkele platenmaatschappijen en andere grote artiesten van die tijd die hun geheime wapen liever niet onthuld zagen. Cher trok aan het langste eind en Believe werd een monsterhit, met dank dus aan Auto-tune.
Door dit fenomeen werd de autotune in 2000 door steeds meer producers ingezet om de speciale kleur die het aan vocale lijnen gaf en bracht een revolutie teweeg bij artiesten die juist de stem zagen als instrument.
Verdeeldheid
Autotune heeft in de jaren sinds het is uitgebracht de muziekwereld erg verdeeld. Er is een groot tegenkamp die van mening is dat autotune mensen ondermaats laat presteren, dat er in de studio niet meer naar de kwaliteit wordt gestreefd die vroeger normaal was, waardoor ook de kwaliteit van muziek achteruitgaat. Ook zijn er veel mensen van mening dat kleine foutjes zoals niet 100% in tune zingen juist de muziek karakter geven. Autotune wordt echter door sommige muzikanten ook op creatieve manieren gebruikt, niet zozeer om valse zang te corrigeren maar meer als creatief effect, een soort vocoder/robot achtig geluid.
Alteratieven
Ondertussen zijn er veel verschillende varianten te vinden, elke DAW heeft wel een autotune plugin aanwezig en merken als waves hebben ook hun variant op de markt gebracht. Tunen zelf is een ding geworden, waar het niet meer door de computer automatisch gedaan wordt maar de gebruiker handmatig alle noten goed tuned. Celemony is hier met Melodyne een van de grootste fabrikanten van.
Melodyne
Bij sommige autotune plug-ins gaat het corrigeren van de tonen automatisch. Je geeft aan in welke key de zanglijn moet staan, drukt op enter en de computer doet het werk voor je. Bij Melodyne werkt het anders. Je kunt heel nauwkeurig kleine stukjes van de vocaal aanpassen in toonhoogte, lengte, timing, pitch curve en gain. Melodyne is in 2000 ontwikkeld door Peter Neubäcker met zijn bedrijf Celemony Software GmbH. Tot heden is de vierde editie al op de markt en wordt het gebruikt door bijna iedere producer en grote namen zoals Coldplay en Justin Bieber.
Direct Note Access
Onder de motorkap zien we dat Melodyne gebruik maakt van DNA Direct Note Acces™. Deze technologie kan individuele noten identificeren en editten. In een interview met Peter Neubäcker vertelt hij dat hij op een dag een bericht van een vriend kreeg. Hij had het probleem dat een opgenomen Marimba één verkeerde noot in het stuk speelde. Het kon ook niet opnieuw ingespeeld worden en nu zat hij met een verkeerde toon. De toenmalige versie van Melodyne kon dit probleem niet oplossen. Binnen een week had Peter de software Direct Note Acces geschreven en konden de tonen van de marimba individueel aangepast worden. Dit zorgde voor een verbetering in nauwkeurigheid van pitch-correction wat een belangrijke uitvinding is geweest voor de muziekproductie.