Digital Audio Workstation


DAW is een afkorting voor Digital Audio Workstation. Een DAW wordt gebruikt voor het opnemen, bewerken en produceren van audio. Tegenwoordig kennen we de DAW voornamelijk als software, maar dat is het niet altijd geweest. DAWs zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de muziek-, radio- en filmindustrie.

Het ontstaan van de DAW

In de Jaren ’70 en ’80 vonden de eerste pogingen plaats. Soundstream (het bedrijf achter de eerste betaalbare taperecorders), maakte in 1978 het digitale audio werkstation. Het heette Digital Editing System en bestond uit een DEC PDP-11/60 minicomputer die een softwarepakket genaamd DAP (Digital Audio Processor) gebruikte. Dit was alleen onbetaalbaar en nog vrij primitief vergeleken met wat er nu allemaal mogelijk is. Het ging nu nog niet veel verder dan een oscilloscoop en wat simpele audio bewerkingstechnieken zoals crossfades. In de late jaren ’80 kregen computers eindelijk genoeg kracht om audiobewerking op te kunnen doen. Digitale audiobewerking werd gebruikt voor sound-design voor keyboard presets en het bewerken van samples. In 1989 bracht Sonic Solutions het eerste degelijke audiobewerking systeem genaamd Sonic System. Deze combinatie van audio, software en hardware was ook daadwerkelijk commercieel verkrijgbaar en enigszins haalbaar, en daarmee de eerste commerciële DAW. Digitale audiobewerking werd meer en meer gebruikt voor het masteren en bewerken van muziek.

De volgende revolutionaire wending was het door Steinberg ontwikkelde Cubase VST in 1996. Dit tilde de werking van de DAW naar een heel nieuw niveau. Nu lag de focus niet langer alleen op bestaande audio bewerken maar ook op het maken van geluid en muziek. DAW systemen waren vanaf nu ook een stuk betaalbaarder en gebruikelijker. Dit systeem werd dan ook al snel geïntegreerd door andere bedrijven en vanaf dat moment is het gebruik van de DAW binnen muziek bijna niet weg te denken en nog steeds in ontwikkeling.

Werking

De DAW is voornamelijk gebaseerd op hoe multitrack recording met tape recorders werkt. Er zijn meerdere tracks waarin audio kan staan, je kunt allerlei aanpassingen maken aan het volume van elke individuele track en aan de audio zelf. DAW’s worden vandaag de dag veel gebruikt voor het mixen, masteren, maken en bewerken van audio.

Toepassingen

De DAW wordt in veel verschillende sectoren gebruikt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:

  • Het opnemen van audio en midi signalen en het nabewerken en afmixen van van deze opgenomen signalen.
  • Opname van foley-geluiden en montage onder bijvoorbeeld een film of hoorspel.
  • Voice-over opnames de en nabewerkingen hiervan.
  • Mastering en het mixen van geluid naar de digitale uitzendstandaard.

Nadelen

Alhoewel de DAW het hele zijn van muziek revolutionair heeft veranderd, brengt het toch ook wat nadelen met zich mee. Een nadelig aspect is dat het nu zo’n beetje als enige optie wordt gezien binnen muziek. Het heeft muziek vervormd naar een niveau dat ook veel als té clean wordt gezien. Er wordt veel minder gekeken naar andere mogelijkheden om muziek op te nemen en te maken en hierdoor verandert veel in een soort eenheidsworst. Muzikale diversiteit gaat er een beetje op achteruit mede dankzij de DAW. Nog een negatieve factor is dat het het produceren van muziek misschien wel té makkelijk heeft gemaakt. Elke debiel kan vanuit zijn slaapkamer met een samplepack en een klein beetje muzikale kennis een gehele productie in elkaar flansen wat de hoeveelheid beschikbare muziek enorm heeft gemaakt. Dit is aan de ene kant natuurlijk heel leuk maar aan de andere kant haalt het snel innovativiteit en creativiteit binnen muziek weg.

Invloed van de DAW

De DAW is tegenwoordig niet meer weg te denken uit muziekstudio’s. Van high end professionele studio's tot DIY studio’s op zolderkamers. De barrière tussen professionals en amateurs is weggevaagd. Het heeft de manier waarop we muziek opnemen, bewerken en arrangeren totaal veranderd. De technologie heeft zich in de afgelopen decennia ontwikkeld tot een punt wat niet meer te onderscheiden is van de technologie die we vroeger gebruikten om muziek op te nemen. Daarnaast is het ook toegankelijker en makkelijker in gebruik dan het ooit geweest is. Het enige wat iemand nodig heeft is een computer, en je kan meteen aan de slag. Dit heeft natuurlijk zijn voor en nadelen. Je kan stellen dat het de markt verzadigd, met name in combinatie met de opkomst van het internet en sociale media. Dagelijks worden er talloze projecten het internet op geslingerd, ongeacht de kwaliteit ervan. Het is aan de luisteraar zelf om het goede eruit te filteren. Dit hoef je natuurlijk niet alleen als een nadeel te zien. Het bied ook kans aan jonge artiesten die geen budget hebben of een label om hun te vertegenwoordigen.

Voordelen van een Digital Audio Workstation

Relatief goedkoop ten opzichte van een volledig hardwarematige audio opname en bewerking studio. De prijzen van verschillende soorten Daw’s zijn zeer uiteenlopend, hierbij moet er gedacht worden aan bedragen van ongeveer €50,- voor een niet professionele, tot ongeveer €2500,- voor een zeer uitgebreide professionele Daw. Voor enkele honderden euro’s is het al mogelijk een professionele Daw aan te schaffen. Wel zullen er met het gebruik van een Daw nog steeds microfoons, een audio interface aangeschaft moeten worden, maar ondanks dit is het nog steeds vele malen voordelig dan een volledig hardwarematige studio.

Binnen handbereik van iedereen die beschikt over een computer. Dit komt doordat zoals eerder genoemd de relatief lage aanschafprijs van een Daw. Ook is het al mogelijk om met enkel een computer met daarop een geïnstalleerde daw en een set monitors of een koptelefoon elektronische muziek producties te maken.

Het gebruiken en het goed leren omgaan met een Daw is vrij eenvoudig en heel toegankelijk. Online zijn er heel veel gratis trainingen te vinden. Waar je in een hardwarematige studio veel ervaring en kennis nodig hebt om goede opnames en mixen te maken zonder dat het eventueel mogelijk is om apparatuur kapot te maken of te beschadigen, is het is een Daw zeer veilig werken. Fouten kunnen met slechts een druk op de knop hersteld worden.

Een studio met als hart een Daw is zeer eenvoudig en goedkoop uit te breiden. Voor hedendaagse Daw’s worden er bijna op dagbasis nieuw extensies en Vst’s ontwikkeld (lees hiervoor het hoofdstuk VST’s). Met deze extensies is het mogelijk je studio continu en ongelimiteerd uit te breiden zonder dat je in de problemen komt door de eventuele beperkte ruimte van je fysieke werkruimte.

Ook is het mogelijk om je studio, in dit geval je Daw indien op een laptop geïnstalleerd overal met je mee te nemen. Een laptop en een koptelefoon is al voldoende om overal en onderweg te componeren en audio bewerkingen te doen.

Eenvoudig uitwisselen van projecten met andere personen die gebruik maken van een Daw van dezelfde ontwikkelaar. Zo kan je zelfs via een usb stick of via een e-mail een volledig project met alle bewerkingen als compressor, equalizer en/of filterinstellingen doorsturen of uitwisselen.

Lijst met een aantal veelgebruikte DAW’s

  • Ableton Live
  • Cubase
  • FL Studio
  • Fairlight
  • Logic Pro
  • Maschine
  • Pro Tools
  • Reason
  • GarageBand
  • Studio One

Auteurs

  • Merijn Viergever
  • Jesse Zwaan
  • Victor Bontje