Steve Jobs bij de introductie van de 4e generatie iPod in 2004

We kennen Apple inmiddels als één van de meest succesvolle en invloedrijke bedrijven ter wereld. Wat vaak wordt vergeten, is dat dit 20 jaar geleden verre van het geval was. Sinds Steve Jobs in 1985, na de tegenvallende verkoopcijfers van de Macintosh, uit het bestuur van Apple was gezet, zette het bedrijf een neerwaartse spiraal in. In 1996, na het falen van verschillende pogingen en mislukt project van ruim 5 jaar om een eigen operating system (OS) te bouwen dat het op kon nemen tegen Microsoft’s Windows 95, werd er intern besloten dat dit niet ging lukken. In plaats van zelf een OS te ontwikkelen, werd nu de portemonnee getrokken, en ging men op zoek naar een bedrijf dat zijn zaken wel op orde had, om dat vervolgens op te kopen.

Na verschillende bedrijven te hebben bekeken en vele zware onderhandelingen te hebben gehad, kwam men er niet uit. Het ene bedrijf was veel te duur en het andere had slechts een primitief stukje software, zonder een daadwerkelijke kernel. Er was slechts één bedrijf dat aan de eisen van Apple voldeed; Steve Jobs’ NeXT.
Op 20 december 1996 werd NeXT voor 400 miljoen dollar opgekocht door Apple en daarmee haalde Apple, naast een stabiel OS, misschien wel de meest iconische persoon uit de computerindustrie binnen.

De problemen waren echter verre van over. Apple verkeerde nog altijd op de rand van de afgrond. 90 dagen had het bedrijf nog, daarna waren ze failliet geweest, aldus Jobs in 2010. Om het bedrijf er weer bovenop te krijgen, werden bijna alle lopende projecten gestaakt en werd de focus door Jobs teruggebracht naar een select aantal producten. In de komende paar jaar zou Apple zich focussen op slechts vier computers, twee laptops, twee desktops.

Eén van deze computers was de iMac, een all-in-one desktop computer, die kwam in vijf felle kleuren. Dit bleek een redelijk succes, wat een broodnodige stabiele geldstroom betekende, en dus de ruimte voor Apple om aan iets écht nieuws te werken, om zo haar ecosysteem uit te breiden.

Eind jaren 90, begin 2000 waren er een aantal MP3-spelers op de markt. Deze hadden echter weinig opslag, slechte bediening en een korte batterijduur. Daarnaast was het ook erg lastig om muziek op zo’n apparaat te krijgen. De directie van Apple, de meesten waren muziekliefhebbers, had een hekel aan deze apparaten en zag het als een kans voor Apple om dit beter te doen. Onder leiding van John Rubinstein en Tony Fadell werd er gewerkt aan een draagbare muziekspeler, ontworpen door Jonathan (Jony) Ive.

“We would sit around and say ‘These things really stink’…They held about sixteen songs, and you couldn’t figure out how to use them.”

~ Phil Schiller (SVP Worldwide Marketing, Apple)

“A breakthrough digital device (hint: it’s not a Mac)”, dat was Apple’s belofte aan de media, toen de uitnodigingen voor de onthulling verstuurd werden. Steve Jobs liep het podium op en begon direct te vertellen over Apple’s strategie, waar de computer als hub moest fungeren in iemands digitale leven en hoe hun software (iTunes, iMovie, iDVD en Image Capture) hierbij kon helpen. Hij vertelde hoe tijdens het maken van deze software, Apple begon na te denken over de apparaten die ze ondersteunen en erachter kwam dat hun software alles van deze apparaten wist, maar deze apparaten niks van hun software. “Wat nou als er wel een apparaat was, dat alles van de software af wist”, vroeg Jobs zich hardop af.
Waar de media en fans al maanden lang over speculeerden bleek inderdaad te kloppen, Apple had zelf dat apparaat gemaakt. Er was voor een muziekspeler gekozen, omdat Apple van muziek houdt en omdat muziek onderdeel is van iedereens leven.
“Er is nog geen marktleider, omdat niemand het recept voor succes heeft gevonden. Wij geloven dat Apple dat recept wel heeft gevonden.” Vervolgens begon hij bestaande opties af te gaan. De draagbare CD speler, mp3 CD speler, Flash Player en mp3 speler met harde schijf kwamen allemaal aan bod. Na een korte vergelijking met betrekking tot kosten per nummer, besloot Jobs dat hij voor de mp3 speler met harde schijf wilde gaan. Er waren 3 ‘major breakthroughs’ voor de iPod:

• Hij is ontzettend mobiel, dankzij snelle data toevoer en goede batterij.
• Hij is ontzettend makkelijk te gebruiken, dankzij het click wheel en de simpele interface.
• Automatische synchronisatie: muziek, instellingen en statussen worden automatische gedeeld tussen iTunes en de iPod.

Het apparaat zou $399 kosten en op 10 november 2001 startte de verkoop van het 5GB model.

Aanvankelijk werd de iPod matig ontvangen dankzij de hoge prijs en het feit dat je een Mac met iTunes en Firewire moest hebben om er goed gebruik van te maken. Men vond dat de iPod te weinig functies had en dat Steve Jobs aan een “reality distortion field” leed.

In 2002, met de introductie van de tweede generatie iPod en iTunes voor Windows XP en Windows 2000 sloeg dit echter totaal om. De iPod werd een fashion statement. Je liet ermee zien dat je geld had en een goede smaak.
De iPod won snel aan populariteit en werd marktleider, enige in zijn klasse zonder échte concurrentie. De iPod werd zó populair dat mensen bij de release soms al de dag van te voren bij de Apple Store in de rij lagen, om maar zeker te zijn dat ze een iPod konden bemachtigen. Een fenomeen dat doorging met de iPhone en iPad.

Naarmate de iPod steeds populairder werd, kwamen er steeds meer modellen op de markt. De originele iPod werd hernoemd tot de iPod Classic en verwelkomde:

• iPod nano
• iPod touch
• iPod mini
• iPod Shuffle

Tijdlijn verschillende iPod modellen (bron: wikipedia.org)

Elk model kende zijn eigen doelgroep. Zo was de iPod Classic voor de mensen die gewoon ontzettend veel muziek mee wilden dragen en de iPod nano voor mensen die een hele kleine iPod wilden en daarbij bereid waren op opslag in te leveren.

Apple heeft wereldwijd ruim 400 miljoen iPods verkocht en dat is niet zonder reden. Gebruikers vonden het apparaat geweldig. De gebruikerservaring was veel beter dan ze ooit eerder hadden ervaren. De apparaten waren veelal van aluminium en de interface was eenvoudig en doeltreffend. Er paste veel muziek op en het was makkelijk om te synchroniseren met iTunes.

Wat verder ook meehielp aan de vergroting van de hype, waren de unieke advertenties die Apple ervoor maakte. Kleurige animaties (wat kon je ook anders verwachten van de voormalig CEO van Pixar) waarbij de kenmerkende witte Apple oortjes een duidelijk contrast vormen met de zwarte schimmen die dansende mensen moeten voorstellen.

In 2007, nog geen 6 jaar na de introductie van de iPod, introduceerde Apple de iPhone. Een apparaat dat alle functies van de iPod bevatte en daarnaast ook je telefoon was, met een webbrowser en later ook de optie voor apps. Met dit apparaat concurreerde Apple zichzelf de markt uit. Na de piek in iPod verkopen in 2008 namen de verkopen sterk af. In 2014 trok Apple officieel de stekker uit de iPod Classic. Andere variaties volgden snel en op het moment van schrijven is enkel de iPod touch nog verkrijgbaar in een donker hoekje van de Apple Store.

Het is onmiskenbaar dat de iPod van groot belang is geweest, zowel voor Apple, als voor de muziekindustrie. Het betekende een eenvoudige, elegante manier om voor het eerst in de geschiedenis al je muziek in je broekzak mee te dragen. Muziek luisteren zou nooit meer hetzelfde zijn.

• Wouter Ensink
• Paul Wienk
• Boss Priester