Het internet-forum zoals we dat nu kennen is een technologische evolutie van het “dial-up bulletin board system”. Forums zijn online applicaties die content gemaakt door gebruikers opslaat en beheert.

Vroege internet forums kun je omschrijven als een soort internet-versie van een nieuwsgroep of mailing-lijst. Het belangrijkste principe hierin is dat gebruikers berichten kunnen posten en ook kunnen reageren op berichten van andere gebruikers. Hierdoor ontstaat op forums vaak een saamhorigheidsgevoel wat ook wel een “virtual community” wordt genoemd. Later ontstonden steeds meer individuele forums over steeds specifiekere onderwerpen.

De eerste forum systemen waren het “Planet-Forum system” wat werd ontwikkeld in het begin van de 70er jaren. Daarna het “EIES system” wat voor het eerst operationeel was in 1976 en het “KOM system” wat voor het eerst operationeel was in 1977.Een van de eerste forum sites is “Delphi Forums”. Deze service dateert uit 1983 en is nu nog steeds actief.

Forum software wordt veelal geschreven in programmeertalen als PHP, Perl, Java en ASP. De configuratie en backup van de posts wordt dan opgeslagen als tekstbestanden of in een database.
Tegenwoordig gebruiken veel andere web applicaties ook fort-features, zoals reacties onder een post in de “thread” stijl zoals je dat ook op forums zou zien.

De eerste echte web-based online forums ontstonden rond 1994. Sinds toen zijn er forums ontstaan over een gigantisch aantal verschillende onderwerpen. Populaire onderwerpen zijn onder andere Technologie, Videogames, Sport, Mode, Religie, Politiek en Muziek.

Naast de messageboards om muzikale smaak te delen, zijn er ook pagina’s ontstaan die zich focussen op het delen van onder andere ervaringen en problemen van musici/muziektechnologen. Je kunt hier bijvoorbeeld denken aan pagina’s als YouTube, Gearslutz, Muffwiggler, Stackoverflow.

Sommige van deze sites, zoals YouTube, zijn niet per se ontworpen met de intentie waar het nu voor wordt gebruikt. Andere sites, zoals Stackoverflow heeft delen van hun site beschikbaar gesteld als forum, om nieuwe ontwikkelingen te delen en oplossingen voor (vaakvoorkomende) problemen te delen. In de meeste gevallen is het zo dat je een probleem of foutmelding kunt opzoeken, en je al vrij snel iemand vindt die hetzelfde probleem heeft gehad. Dit kan een enorme hoeveelheid frustratie en eindeloos staren naar een apparaat voorkomen.

Hieruit resulteerde niet alleen een uitgebreidere FAQ, maar ook nog een andere trend. Sommige musici/technologen vinden het leuk om een instrument/apparaat op hun persoonlijke manier aan te passen zodat het kan voldoen aan hun eisen. Het is nu ook mogelijk om je aanpassing op het internet te plaatsen, en eventueel te laten zien hoe het moet. Anderen kunnen dit vervolgens overnemen, en op die manier hun instrument/hardware/apparaat ‘verbeteren’, of inzien hoeveel meer je ergens uit kunt halen.

Dit lijkt op sommige manieren op Open Source, waarin de source code openbaar wordt gesteld en iedereen vrij is om te doen wat hij of zij met de software wilt doen. Open Source is ook een manier om software naar een beter niveau te brengen, doordat mensen van over de hele wereld ideeën kunnen verwerken in een gezamenlijke software en zo tot een effectiever en universeler resultaat kunnen komen.

Het begon allemaal met de opzet van het Open Source Initiative in 1998. Het initiatief werd opgericht om te voorkomen dat alle beschikbare software gepatenteerd werd, wat de groei van technologische ontwikkeling zou belemmeren. Het doel is altijd geweest om er voor te zorgen dat mensen kunnen blijven leren van elkaar, en mogelijk ook samen kunnen werken met elkaar. Hoewel er veel mensen voor waren, waren er ook mensen tegen, waaronder Microsoft (in eerste instantie). Zij beargumenteerde dat het de door zou zijn voor intellectueel eigenschap als business.

Desondanks heeft het een grote rol gespeeld in de opzet van een hoop bekende Open Source software, en waarschijnlijk ook in een hoop gepatenteerde software. Omdat Open Source een algemeen goed is, kan iedereen het gebruiken voor wat zijzelf willen.

Audacity is een digitale audio editor uitgekomen op 28 mei 2000, beschikbaar voor Windows, OSC en Linux. Omdat het een resultaat is van een Open Source project, is het erg populair binnen de educatieve afdeling. Het is niet heel ingewikkeld om mee om te gaan, en goed om mee te experimenteren zonder dat je gelijk aan een dure betaalde versie van een dergelijke software vastzit. Audacity heeft wel zo zijn nadelen, bijvoorbeeld dat het alleen audio verwerkt in 32- of 64-bit floating point, en geen real-time effects kan toepassen tijdens recording.

Puredata is een visuele programmeertaal (vergelijkbaar met Max/MSP), beschikbaar voor Windows, OSX, Linux, iOS en Android. Het is overigens door dezelfde persoon gemaakt als Max: Miller Smith Puckette. Één van de belangrijkste innovaties ten opzichte van zijn voorgangers was de meer ‘visuele’ weergave van data binnen in Puredata. Het doel hierachter was om ervoor te zorgen dat programmeurs gemakkelijker en duidelijker muzikale data konden weergeven. Het nadeel van Puredata was dat het lastig is om grote paralelle processen te maken, omdat er geen ‘constructor function’ in zit. Deze functie zorgt er namelijk voor dat je een eerder gemaakt object weer terug kunt aanroepen: “maak nog een _” was dus niet mogelijk. Wilde je dit wel, dan moest je een kopie van het object aanmaken, wat niet heel praktisch is. De gehele sourcecode is te vinden op GitHub.

Door het razend snel uitwisselen van data en informatie, konden veel mensen elkaar vinden die zonder het internet elkaar nooit konden vinden. Excentrieke personen met een niche interesse kunnen daardoor makkelijk zichzelf profileren als “groep” doormiddel van een online community. Ik wil graag een aantal voorbeelden geven van online muziek communities die nooit zouden hebben bestaan zonder het internet.

Vaporwave is een interessant genre omdat het erg laat zien hoe het internet functioneert. Het begon in 2010 te ontwikkelen als genre op forums zoals Tumblr en Reddit. Het begon met het uitwisselen van plaatjes geïnspireerd op consumenten cultuur, glitch art, de zee en Japanse cultuur (deze plaatjes heten Seapunk). Deze plaatjes hadden een snel groeiende, maar nog steeds kleine following.

Toen in 2011 in December MacIntosh Plus (alias van Ramona Xavier) uitkwam was de muzikale toon voor Vaporwave gezet. Xavier samplede jaren 80 muziek en ging het op een ongebruikelijke manier editen. De grootste hit van die plaat, “リサフランク420 / 現代のコンピュー | ”, pakt Xavier Diana Ross haar “make-a-move” en vertraagt en edit het.

Begin 2012 ging Vaporwave naar niche op die forums naar een internetfenomeen, of “meme”. Snel begonnen artiesten hetzelfde trucje toe te passen op hun eigen muziek. MacIntosh Plus had op haar hoogte punt 19 miljoen views op haar album, helaas is haar originele video offline gehaald. Toen eind 2012/begin 2013 grote artiesten zoals Rihanna en Azealia Banks de esthetiek van Seapunk gingen gebruiken nam de populariteit van Seapunk af en de populariteit van Vaporwave toe en is het een gevestigd microgenre geworden.

Retrowave, ofwel Synthwave, is ook een niche interesse die veel mensen aantrekt; de jaren 80. Het is een microgenre die rond 2007-2011 verscheen op Tumblr, Reddit en 4chan. Producers zoals Com Truise, Carpenter Brut en Perturbator zijn de pioniers in dit genre. Veel analoge synthesizers, gated reverbs en elektronische drums die meteen terug deden denken aan 1984.

Omdat Retrowave zoveel deed denken aan die tijd kwam er een stroom van online content geïnspireerd op Synthwave en de 80s. Er kwamen games uit zoals Hotline Miami en Blood Dragon. Ook films als Kung Fury en Drive zetten de toon voor deze muziek. Zelfs bij hedendaagse series zoals Stranger Things is Synthwave moeilijk weg te denken.

• Bram van Zuijlen
• Harm Neidig
• Thijmen van Daalen