1979: Walkman

Ontstaan

De Walkman is voortgekomen uit techniek die al beschikbaar was maar op een andere manier geïnterpreteerd werd. Het verhaal gaat dat een engineer van Sony graag naar opera’s wilde luisteren tijdens overzeese vluchten. Hiervoor werd een Pressman (een licht gewicht audio opname apparaat voor journalisten) heftig aangepast. Door de opname-kop en de speaker te vervangen door een lees-kop en versterker werd een mobiel stereo afspeelapparaat gecreëerd.

Ondanks dat Sony als eerste een Walkman op de markt bracht, zijn ze niet de uitvinder. 16 jaar eerder (in 1963) werd door Lou Ottens, een werknemer van Philips in Hasselt, de compact cassette uitgevonden. Ook bedacht hij een apparaat om deze af te spelen met nagenoeg dezelfde eigenschappen als de Walkman. In 1977, patenteerde de Duitser Andreas Pavel een dergelijk apparaat, de Stereobelt. Sony betaalde Andreas Pavel miljoenen na een twintig jaar durende juridische strijd.

De belangrijkste eigenschappen van de Walkman zijn dat het apparaat vanwege het kleine formaat in de zak van je jas past en hij op batterijen werkt, en daarmee mobiel is.

Opkomst

Inmiddels zijn we gewend geraakt aan MTV, CD's of Itunes. In de tijd voordat de Walkman uitkwam, was het niet mogelijk om muziek te luisteren los van een locatie. Men luisterde muziek live bij een orkest of bijvoorbeeld via een grammofoon. Laat staan dat je zelf overal kon bepalen wat je luisterde zonder afhankelijk te zijn van anderen. Dit werd mogelijk gemaakt door de Walkman van Sony. Mensen vonden het aanvankelijk een vreemd idee, zo blijkt uit de aarzelingen waar Sony’s medeontwikkelaar Masaru Ibuka zich tegen verweerde: “don't you think a stereo cassette player that you can listen to while walking around is a good idea?”

Na de eerste maand van de release in juli 1979 in Tokio viel de verkoop tegen en waren er slechts 3000 Walkmans verkocht. Nadat Sony een slimme marketingcampagne had opgezet waarbij ze mensen op straat in Tokio de kans gaven om naar de Walkman te luisteren, begon het apparaat een hype te worden. Aan het einde van augustus was de initiële productie verkocht. De Walkman werd een statussymbool: wanneer je een walkman in bezit had, was je up to date en welvarend. Wie een Walkman had, kreeg de stempel technologisch vooruitstrevend te zijn. De slogans die in de marketing campagnes gebruikt werden, waren erg succesvol: “Walk-men” en ”Walk-women”. Bij de release in de Verenigde Staten, die later plaatsvond, werd door twee Amerikanen McCann-Erickson en Peter Hoffman de campagne titel “There's A Revolution In The Streets.” bedacht. Dit zou een van de meest succesvolle marketing campagnes aller tijden worden.

In 1984 werd de Walkman Sports gelanceerd. Deze uitvoering had een robuuste buitenkant en was “splashproof”. In die tijd was deze variant erg populair. Veel mensen gingen buiten sporten met de Walkman mede doordat ze anderen op straat zagen die het apparaat duidelijk zichtbaar droegen.

In 1986 was de naam van de Walkman zo bekend dat dit synoniem stond voor mobiele afluisterapparaten met een koptelefoon. Hierdoor is het zelfs in het Oxford English woordenboek komen te staan - dit kennen wij bijvoorbeeld ook met het woord Luxaflex dat synoniem staat voor zonwering, maar eigenlijk een productnaam is. De Walkman heeft veel veranderd op de langere termijn, zo heeft het een nieuwe industriestandaard gecreëerd voor een laag energieverbruik voor bijvoorbeeld mobiele apparaten. Zo kon je op een paar standaard AA batterijen ongeveer 3,5 uur luisteren. Een ander aspect wat de Walkman heeft veranderd aan het huidig moderne straatbeeld zijn de koptelefoons. Voordat de Walkman uitkwam waren koptelefoons bedoeld voor piloten of receptionisten. Ze waren groot en zwaar, waardoor ze ongeschikt waren om mee rond te lopen. Het gewicht van een koptelefoon werd teruggedrongen naar 45 gram wat destijds revolutionair was. Sony had in het begin twijfels over de koptelefoon, omdat die zou worden geassocieerd met slechthorende mensen. Dit stigma werd door de jeugd niet zo opgevat, daardoor werd het accessoire juist hip en fashionable. Je kunt dus wel zeggen dat de Walkman deuren heeft geopend voor gearriveerde merken van nu zoals Beats en Sennheiser. Maatschappelijk heeft de Walkman gezorgd voor een cultuuromslag in het delen van muziek. Zo had de Walkman 2 stereo koptelefoon ingangen waardoor het mogelijk was om samen met iemand naar een opname te luisteren. De “hotline” knop die het apparaat bevatte, gaf de luisteraars de mogelijkheid om te kunnen communiceren tijdens het luisteren.

Misschien wel het belangrijkste deel dat de Walkman heeft veranderd, is onze kijk naar het omgaan met auteursrechten en het delen van muziek. Destijds waren veel mensen bezig met het maken van mixtapes (bootlegging). Je kon immers bij de radio wachten tot je favoriete nummer voorbij kwam en het direct opnemen zonder ervoor te hoeven te betalen. Deze mixtapes werden door velen verspreid en gedeeld.

Ondergang

Omdat het luisteren van muziek overal kon, kwam de luisterervaring in het geding. Wanneer je een klassiek symfonieorkest over een koptelefoon hoort, komt dit anders over dan in een concertzaal. Dit kwam Sony op veel kritiek te staan van bijvoorbeeld artiesten.

Andere imagoschade kreeg Sony door Otorinolaryngologie specialisten (KNO artsen). Zij waarschuwden dat wanneer je langere periode boven het volume van 93dB op de walkman zou luisteren, het gehoorschade kan veroorzaken. In die tijd speelden popliefhebbers de bandjes veelal op 105dB af en heeft dit geleid tot een generatie met gehoorbeschadiging.

Sony kwam met nog een uitvinding in 1986 genaamd de “Discman”. Deze heeft ervoor gezorgd dat de Walkman uit beeld raakte. De Discman had namelijk een betere geluidskwaliteit en liftte mee op het succes van Sony’s “Compact-Disc”. Later volgden meer geluidsdragende apparaten die allemaal het succes van de Walkman probeerden te evenaren. In 2001 zag het revolutionaire apparaat van Apple het licht genaamd de “Ipod”. Dit apparaat had in tegenstelling tot de Walk- of Discman een capaciteit die vele maten groter was. In plaats van 16 nummers op een CD (700mb) kon de Ipod zo’n 30gb aan nummers kwijt.

In 2010 is de productie van de Walkman in Japan gestaakt i.v.m tegenvallende verkoopresultaten. De naam Walkman is nu nog actief op het Android platform als mediaplayer.

Werking muziek op tape

De compact cassette is een opgerold kunststof bandje waar een metaaloplossing op zit waardoor het bandje magnetisch is. De kop is creëert een magnetisch veld tussen de opening van de twee polen. De lading van dit magnetisch veld nemen de elektroden, die zich in het gedeelte van de band dat zich onder de opening van de kop bevindt, over. Een zo klein mogelijke opening tussen de twee polen van de kop is wenselijk, zodat er zo precies mogelijk informatie overgegeven kan worden.

Het magnetisch veld van de kop wordt beïnvloed doordat men er een wisselspanning op zet (deze wisselspanning is het geluidssignaal). Hierdoor zal, wanneer je langs de band beweegt, de variërende positie van de elektroden overeenkomen met de beweging van het geluidssignaal.

Haal je de band nou langs een leeskop, dan zal het magnetisch veld van de kop zich aanpassen aan de positie van de elektroden die zich, direct onder het magnetisch veld, op de band bevinden. De wisselspanning die van de kop afkomt kun je vervolgens versterken en terugluisteren.

Video’s

Ontstaan

Geschiedenis

Techniek

Cijfers

Aantallen verkocht wereldwijd: 340 miljoen.
Prijs bij release: 30,000 Yen, ongeveer $150.

Bronnen

Auteurs

  • Lars Bijleveld
  • Thijme Ebskamp
  • ………