Table of Contents

De veergalm

Introductie

Een veergalm (of spring reverb) is een elektromechanisch apparaat dat een systeem van transducers en stalen veren gebruikt om reflecties te simuleren. Het werkingsprincipe is vrij eenvoudig. Een ingangstransducer zet elektrisch signaal om naar trillingen die door een spiraalveer worden overgedragen. Wanneer trillingen de uitgangstransducer aan het andere uiteinde van de veer raken, worden ze omgezet in het uitgangssignaal. Bovendien kaatsen trillingen terug op de veer en stuiteren heen en weer tussen de uiteinden. Hierdoor heeft een veergalm hetzelfde effect als reflecties in een hypothetische ééndimensionale ruimte. Veergalmen kunnen in wezen in twee kampen worden verdeeld: kasten die passief het “vergalmde” signaal mengen met het droge signaal, en kasten die een versterker of buffercircuit gebruiken om het galmsignaal weer op peil te krijgen. De twee grootste factoren in de geluidskwaliteit van een veergalm zijn type en ontwerp van het aandrijfcircuit en de tank. De meeste units hebben twee of drie veren. Twee klinken fladderiger en 'vintage', terwijl drie neigen naar een rijker, voller geluid met meer laag. Het gebruik van meerdere veren helpt de nagalm-karakteristieken te verbeteren. Een luisteraar in een grote zaal met natuurlijke weerkaatsing staat meestal niet op dezelfde afstand van elk reflecterend oppervlak, maar hoort weerkaatsingen zijn van verschillende oppervlakken met verschillende vertragingstijden. Het gebruik van meerdere veren met verschillende vertragingstijden dient om een meer natuurlijke sfeer te simuleren, en verbetert ook de algehele frequentierespons omdat de reactie van de ene veer holtes of gaten in de reactie van de andere veer zal opvullen. Zo treed er ook minder snel een kam-filter effect op die het geluid van de oudere veergalm-kasten typeert.

Geschiedenis

Geschiedenis De eerste veergalmen waren grote, met olie gevulde apparaten, ontwikkeld door Bell Labs om de vertragingen veroorzaakt door telefoonkabels over lange afstand te simuleren. In 1939 gebruikte Laurens Hammond dezelfde techniek om een veergalm te bouwen die het “droge” geluid van de elektrische Hammond-orgels wat meer ruimtelijkheid te geven. Deze eerste veergalm-kasten waren enorm. Vroege versies van Hammond-veergalmen gebruikten twee veren (v. ongeveer 8 cm) en werden soms ondergedompeld in niet-verdampende olie om lange nagalm tegen te gaan. Hun Type 4 Spring Reverb-eenheid (1960) was zo succesvol dat het in licentie werd gegeven aan andere gebruikers - een van de eerste klanten was Fender, die de Type 4 bijvoorbeeld in hun Twin Reverb (1962) en Vibroverb-modellen (1963) verwerkte. Daarna duurde het niet lang voor de spring reverb commercieel een groot succes werd. Ook beschikten in de jaren ‘60 zowel Moog- als Buchla-modules al over reverb-modules. In 1969 had de EMS VCS3 een veergalm in de behuizing, net als de Arp 2600 (1971) en de Buchla Music Easel uit 1973. Tot op de dag van vandaag beschikken veel gitaarversterkers over een spring-tank in de behuizing die aangezet kan worden en worden er gitaarpedalen met veren gebruikt door muzikanten.

Muzikaal gebruik

Een muziekgenre waarbij de spring reverb een grote rol heeft gespeeld is Dub, een subgenre van reggae waarbij producers naast een plaat voor de radio zowel een instrumentale versie (riddim) als één of meerdere dubversies van hetzelfde nummer maakten. De vocalen werden vaak grotendeels weggelaten, de ritmesectie (en vooral bas) worden harder gezet en verschillende elementen van de riddim worden op verschillende momenten in verschillende effect-units gestuurd: veelal tape-delays en spring reverbs. Zelfs veergalm-kasten die gebouwd waren voor thuis-gebruik (om klassieke muziek een “natuurlijke” galm te geven in de woonkamer) werden gebruikt voor muzikale doeleinden. De muziek heeft vaak een een dreunend, hypnotiserend geluid. Vooral het geluid van de drums die kort in een veergalm worden gestuurd is kenmerkend voor Dub-muziek. Ook zijn er beroemde Dub-platen van King Tubby (Osbourne Ruddock) waarbij er harde, metalige klanken door de muziek heen klinken. Het klinkt alsof iemand op een galm-unit slaat - en dat is vrijwel precies hoe het effect werd bereikt. Gerenommeerde Britse dub DJ Nick Manasseh, die een dag met King Tubby in zijn studio mixte met dubplates, heeft bevestigd dat het effect werd gecreëerd door een veergalm met een grote stok te beuken. Waarschijnlijk gebruikte hij hiervoor de Fisher K-10 "Spacexpander". King tubby wordt vaak genoemd als de uitvinder van het concept van de remix. Veel genre’s van electronische muziek (zoals jungle, drum & bass) zijn terug te leiden naar de Dub-platen uit de jaren ‘60 en ‘70. 

1961 FENDER REVERB UNIT

1963 VOX ECHO REVERBERATION UNIT

GRAMPIAN REVERBERATION UNIT TYPE 636

ROLAND RE-201 SPACE ECHO