Differences
This shows you the differences between two versions of the page.
| Both sides previous revision Previous revision Next revision | Previous revision | ||
|
timeline:1981_sampler [2019/06/19 12:54] Mark Schuit [Werking] |
timeline:1981_sampler [2022/10/26 15:55] (current) |
||
|---|---|---|---|
| Line 1: | Line 1: | ||
| ====== 1981: Sampler ====== | ====== 1981: Sampler ====== | ||
| {{ :mpc2000xl34.jpg?nolink&600 |}} | {{ :mpc2000xl34.jpg?nolink&600 |}} | ||
| + | |||
| + | **Keymodels:** | ||
| + | * Ensoniq Mirage | ||
| + | * E-mu SP-1200 | ||
| + | * Akai S-series & MPC | ||
| ===== Geschiedenis ===== | ===== Geschiedenis ===== | ||
| Sampling is ‘het digitaal opnemen en afspelen’. Dit kwam als signaal van 0’en en 1’en die een digitale processor kan ontvangen en verwerken. De eerste vorm van digitaal samplen kwam in 1969. Dit was de EMS (Electronic Music Studios). | Sampling is ‘het digitaal opnemen en afspelen’. Dit kwam als signaal van 0’en en 1’en die een digitale processor kan ontvangen en verwerken. De eerste vorm van digitaal samplen kwam in 1969. Dit was de EMS (Electronic Music Studios). | ||
| Line 24: | Line 29: | ||
| Samplers werken door na een trigger (keyboard of drum pad) een sample af te spelen. Deze trigger gaat meestal via het MIDI protocol. MIDI is in dit geval handig, omdat de aansturing van de sampler zo niet afhankelijk is van het apparaat wat je gebruikt. | Samplers werken door na een trigger (keyboard of drum pad) een sample af te spelen. Deze trigger gaat meestal via het MIDI protocol. MIDI is in dit geval handig, omdat de aansturing van de sampler zo niet afhankelijk is van het apparaat wat je gebruikt. | ||
| - | De samples staan, omdat harde schijven meestal te traag reageerden, in het RAM geheugen van de sampler. RAM geheugen is het werkgeheugen van een computer, en is direct verbonden met de processor. Hierdoor is data opgeslagen in het RAM geheugen sneller op te vragen. | + | De samples staan, omdat harde schijven meestal te traag reageerden, in het RAM geheugen van de sampler. RAM geheugen is het werkgeheugen van een computer en is direct verbonden met de processor. Hierdoor is data opgeslagen in het RAM geheugen sneller op te vragen. |
| - | Samplers kunnen niet alleen een sample terugspelen, maar ook “realtime” bewerken. Zo kan de sampler het geluidsfragment sneller afspelen, waardoor de toonhoogte van de sample veranderd. Hierdoor kan de sample op verschillende midi noten worden gebruikt, en is het niet nodig om voor iedere noot een geluidsfragment in het geheugen te laden. | + | Samplers kunnen niet alleen een sample terugspelen, maar ook “realtime” bewerken. Zo kan de sampler het geluidsfragment sneller afspelen, waardoor de toonhoogte van de sample verandert. Hierdoor kan de sample op verschillende midi-noten worden gebruikt en is het niet nodig om voor iedere noot een geluidsfragment in het geheugen te laden. |
| - | Er zijn in samplers twee instrument types: keymapped en phrase. \\ | + | Er zijn in samplers twee instrument types: |
| - | Keymapped houdt in dat er per instrument meerdere samples zijn voor verschillende noten. Zo is er voor een piano instrument in de sampler bijvoorbeeld een sample van de noot c3, de noot d3, e3, f3, etc. Voor de overige noten worden de samples gepitch-shift (versnelt waardoor de sample een andere toonhoogte krijgt). Pitch shifting heeft echter ook nog een nadeel, namelijk dat de duur van de sample anders wordt. \\ | + | keymapped en phrase. \\ |
| - | Phrase samplers kunnen een sample niet van toonhoogte veranderen, maar zijn bedoeld om bijvoorbeeld drums af te spelen. \\ | + | '//Keymapped//' houdt in dat er per instrument meerdere samples zijn voor verschillende noten. Zo is er voor een piano instrument in de sampler bijvoorbeeld een sample van de noot c3, de noot d3, e3, f3, etc. Voor de overige noten worden de samples gepitch-shift (versnelt waardoor de sample een andere toonhoogte krijgt). Pitch shifting heeft echter ook nog een nadeel, namelijk dat de duur van de sample anders wordt. \\ |
| + | '//Phrase//'-samplers kunnen een sample niet van toonhoogte veranderen, maar zijn bedoeld om bijvoorbeeld drums af te spelen. \\ | ||
| - | Vroeger werd een sample simpelweg harder afgespeeld bij een hogere midi velocity. Hierdoor waren de samples niet echt een realistische representatie van het echte instrument, omdat een echt instrument kleine klankwijzigingen krijgt als je er harder op speelt. \\ | + | Vroeger werd een sample simpelweg harder afgespeeld bij een hogere midi-velocity. Hierdoor klonken de samples niet echt als een realistische representatie van het echte instrument, omdat een echt instrument kleine klankwijzigingen krijgt als je er harder op speelt. \\ |
| - | Tegenwoordig is het RAM geheugen van samplers en computers zo snel en groot dat er nog meer samples kunnen worden ingeladen. Dit wordt niet alleen gebruikt om meer noten te samplen, maar ook verschillende dynamieken. Een viool heeft bijvoorbeeld een sample voor legate en een sample voor staccato. Daarnaast kunnen er ook samples zijn van een forte noot, een mezzoforte noot, etc. Hierdoor worden de sampler klanken nog realistischer omdat hij ook de vervormingen en boventonen die een instrument heeft bij verschillende dynamieken krijgt. \\ | + | Tegenwoordig is het RAM geheugen van samplers en computers zo snel en groot dat er nog meer samples kunnen worden ingeladen. Dit wordt niet alleen gebruikt om meer noten te samplen, maar ook verschillende dynamieken. Een viool heeft bijvoorbeeld een sample voor //legato// en een sample voor //staccato//. Daarnaast kunnen er ook samples zijn van een //forte// gespeelde noot, een //mezzoforte// gespeelde noot, etc. De klanken worden hierdoor nog realistischer omdat ook de vervormingen en boventonen die een instrument heeft bij verschillende dynamieken klinken. \\ |
| - | In latere samplers werd ook nog een loop functie ingebouwd. Deze functie was bedoeld om tonen langer te laten klinken dan de sample eigenlijk lang was. Als je een piano noot indrukt is de toon na een bepaalde tijd niet meer te horen. Een strijkinstrument blijft daarentegen zolang de snaar wordt gestreken doorklinken. Een sample met een lengte van twintig seconden is in het geval van memory niet heel praktisch. \\ | + | In latere samplers werd ook nog een loop functie ingebouwd. Deze functie was bedoeld om tonen langer te laten klinken dan de sample eigenlijk lang was. Als je een pianotoets indrukt is de toon na een bepaalde tijd niet meer te horen. Een strijkinstrument blijft daarentegen doorklinken zolang de snaar wordt gestreken. Een sample met een lengte van twintig seconden is in het geval van memory niet heel praktisch. \\ |
| - | Met loop-points wordt van een sample een start-point en een endpoint aangegeven. Bij het aanslaan speelt de sampler de volledige sample tot aan de endpoint, waarna hij terugspringt naar zijn startpoint. Vervolgens speelt hij door tot zijn endpoint, en gaat weer terug. Dit gebeurd zo lang de toets is ingedrukt. Zodra de toets wordt losgelaten, sprint de sampler naar het endpoint en laat de rest van de sample afspelen. Met goed geprogrammeerde sampler instrumenten is de overgang tussen start en endpoint niet te horen en lijkt de toon dus de hele tijd door te gaan. \\ | + | Met //loop-points// wordt van een sample een start-point en een endpoint aangegeven. Bij het aanslaan speelt de sampler de volledige sample tot aan de endpoint, waarna hij terugspringt naar zijn startpoint. Vervolgens speelt hij door tot zijn //endpoint,// en gaat weer terug. Dit gebeurd zo lang de toets is ingedrukt. Zodra de toets wordt losgelaten, sprint de sampler naar het endpoint en laat de rest van de sample afspelen. Met goed geprogrammeerde sampler instrumenten is de overgang tussen start en endpoint niet te horen en lijkt de toon dus de hele tijd door te gaan. \\ |
| De loopfunctie kan ook worden gebruikt om bijvoorbeeld een volledige drumloop af te spelen. De start en end points zijn in dat geval gewoon het begin en het einde van de sample. \\ | De loopfunctie kan ook worden gebruikt om bijvoorbeeld een volledige drumloop af te spelen. De start en end points zijn in dat geval gewoon het begin en het einde van de sample. \\ | ||
| Line 42: | Line 48: | ||
| //In de jaren 80 en 90 ontstonden er veel nieuwe sampletechnieken door het beschikbaar worden van samplers voor het grote publiek. Veel van die technieken worden nog steeds veel gebruikt door artiesten en zijn nog hartstikke relevant. Een aantal van die technieken heb ik hieronder uitgelegd.// | //In de jaren 80 en 90 ontstonden er veel nieuwe sampletechnieken door het beschikbaar worden van samplers voor het grote publiek. Veel van die technieken worden nog steeds veel gebruikt door artiesten en zijn nog hartstikke relevant. Een aantal van die technieken heb ik hieronder uitgelegd.// | ||
| - | ==Time Stretching/pitching== | + | ==Time stretching/pitching== |
| Doordat artiesten hun gekozen samples wouden aanpassen op het tempo van hun eigen nummer | Doordat artiesten hun gekozen samples wouden aanpassen op het tempo van hun eigen nummer | ||
| speelde ze vaak de sample af op een hogere of lagere noot. Doordat ze op deze manier timestretching gebruikten veranderde de pitch van hun samples ook. Omdat veel mensen het goed vonden klinken werd het uiteindelijk gebruikt als effect. Soms door het knippen van getimestretchede samples. En soms door de vocals in een hogere of lagere pitch af te spelen. | speelde ze vaak de sample af op een hogere of lagere noot. Doordat ze op deze manier timestretching gebruikten veranderde de pitch van hun samples ook. Omdat veel mensen het goed vonden klinken werd het uiteindelijk gebruikt als effect. Soms door het knippen van getimestretchede samples. En soms door de vocals in een hogere of lagere pitch af te spelen. | ||
| Line 71: | Line 77: | ||
| https://www.youtube.com/watch?v=wqVsfGQ_1SU | https://www.youtube.com/watch?v=wqVsfGQ_1SU | ||
| - | ==Akkoord slicing== | + | ==Akkoordslicing== |
| Populair in early house, akkoord slicing was een techniek waarbij je gesamplede akkoord riffjes gebruikte als synth. het samplen van 1 akkoord riff geeft een uniek effect omdat de afstand tussen de noten altijd hetzelfde blijft na transponeren. Hierdoor kregen akkoordprogressies een chromatisch karakter. Ook gaf het transponeren vaak een extra groove doordat de tijd van de akkoorden ook daardoor veranderden. | Populair in early house, akkoord slicing was een techniek waarbij je gesamplede akkoord riffjes gebruikte als synth. het samplen van 1 akkoord riff geeft een uniek effect omdat de afstand tussen de noten altijd hetzelfde blijft na transponeren. Hierdoor kregen akkoordprogressies een chromatisch karakter. Ook gaf het transponeren vaak een extra groove doordat de tijd van de akkoorden ook daardoor veranderden. | ||
| Voorbeeld: | Voorbeeld: | ||
| https://www.youtube.com/watch?v=DPtSmU194U4 | https://www.youtube.com/watch?v=DPtSmU194U4 | ||
| - | ==Slaapkamer technieken== | + | ==Slaapkamertechnieken== |
| Doordat samplers voor iedereen toegankelijk werden in de 80s en 90s, ontstonden er snel technieken die in professionele studios waarschijnlijk nooits waren bedacht. Een populaire techniek gebruikt door J-dilla was niet quantizen. wanneer gesamplede drums en instrumenten via midi worden ingespeeld is alles nooit precies op de grit gespeeld. Door een quantize optie is het mogelijk alles weer te plaatsen op de grid. J-dilla raakte deze knop echter nooit aan waardoor zijn beats volgens velen een zeer natuurlijk en swingende feel kregen. Een ander veel te horen effect in hiphop is de lowpass sampled bass. Het idee voor deze techniek ontstond uit een gekkigheid in de E-MU SP-1200. Hank Shocklee (Public enemy) ontdekte dat als je de jack van de SP-1200 maar half inplugde, je een lowpass filter kreeg. Dit was vaak handig omdat live vaak de lage frequenties slecht klonken of konden overheersen. | Doordat samplers voor iedereen toegankelijk werden in de 80s en 90s, ontstonden er snel technieken die in professionele studios waarschijnlijk nooits waren bedacht. Een populaire techniek gebruikt door J-dilla was niet quantizen. wanneer gesamplede drums en instrumenten via midi worden ingespeeld is alles nooit precies op de grit gespeeld. Door een quantize optie is het mogelijk alles weer te plaatsen op de grid. J-dilla raakte deze knop echter nooit aan waardoor zijn beats volgens velen een zeer natuurlijk en swingende feel kregen. Een ander veel te horen effect in hiphop is de lowpass sampled bass. Het idee voor deze techniek ontstond uit een gekkigheid in de E-MU SP-1200. Hank Shocklee (Public enemy) ontdekte dat als je de jack van de SP-1200 maar half inplugde, je een lowpass filter kreeg. Dit was vaak handig omdat live vaak de lage frequenties slecht klonken of konden overheersen. | ||
| Voorbeelden: | Voorbeelden: | ||
| Line 132: | Line 138: | ||
| ===== Auteurs ===== | ===== Auteurs ===== | ||
| + | 2018/03/08// 'Sampler'// | ||
| * Jochem van Iterson | * Jochem van Iterson | ||
| * Eva Hunting | * Eva Hunting | ||
| * Nika Nuijten | * Nika Nuijten | ||
| + | |||
| + | 2019/04/15 //'De Sampler'// | ||
| + | * Anthony Dingemanse | ||
| + | * Joey van der Laan | ||
| + | * Jelle van Oosterom | ||
| + | |||
| + | 2019/06/19 '//Samenvoegen van bovenstaande dubbele artikelen'// | ||
| + | * Mark Schuit | ||