Metal; iedereen is er wel eens mee in aanraking gekomen. Of het nou als herrie wordt opgevat of als kunst, het is onontkoombaar dat dit genre een bakermat is geweest voor vele subgenres die in het hedendaagse muziek klimaat veel aan bod komen. Zo is de gitaar tone van Eddie Van Halen er een geweest die nog na tientallen jaren wordt gehandhaafd en zijn eigen versterker-merk heeft doen ontspringen. Ik heb het hier over de “brown sound” van het debuutalbum van Van Halen (1978). Hier maakte Peavey in 1992 een versterker van; de Peavey 5150. Deze versterker heeft enorm bijgedragen aan het vormen van het moderne metal geluid van we vandaag de dag kennen en is een go-to sound voor meeste producers die werken met bands met een moderne sound. De Florida Death Metal tone typeerde zichzelf met het geluid van de Marshall JCM800 of Marshall Valvestate 8100 waar een Maxon 808 of een Ibanez TS-8 voor gehangen werd. De Marshall Valvestate 8100 was een uitvinding op zich, omdat hier in de pre-amp een buis zat en de eindversterking een volledig transistor kanaal was. Hierdoor ontstond een immens scheurgeluid waar bands zoals Death, Deicide en Obituary veel baat bij hadden.
Wat we in dit essay specifiek gaan behandelen is de opkomst van een effect-pedaal van Boss; de Boss HM-2. Voor dit artikel verplaatsen we ons van het altijd zonnige Florida naar de koude fjorden van Zweden (met kleine uitstapjes tussendoor naar Japan en Canada). Maar laten we eerst beginnen met… (Z.O.Z)
Ik hoor jullie denken: wat maakt dit pedaal nou zo speciaal? Dit pedaal is namelijk volledig geflopt en werd al na 8 jaar uit de productie gehaald. Het pedaal heeft namelijk veel kuren. Zo doet de distortion knop op het pedaal vrijwel niets, behalve als het op 10 staat. De equalizer settings op het pedaal zijn actief, wat er voor zorgt dat die een enorm bereik hebben van plus en min 20 dB. De level knop op het pedaal zit er, bij wijze van spreken, voor de sier en is heel erg wankel. Maar er is één stand wat het pedaal zijn status geeft als koning van de zweedse deathmetal; alles op 10.
Waarom werkt dit zo goed? Door de ‘color mix’-knoppen allebei op 10 te zetten, krijgt elke frequentie die wordt gespeeld een boost van 20 dB. Dit zorgt ervoor dat het zwakke volume kanaal veel meer volume te verduren krijgt en veroorzaakt van zichzelf al natuurlijke oversturing. Dit gecombineerd met het distortion-kanaal van het pedaal raakt de versterker natuurlijk als een sloophamer, die er dan voor zorgt dat het signaal gecomprimeerd wordt tot een betonnen muur van geluid.
In 1983 bracht het japanse bedrijf Boss de Boss HM-2 op de markt. Het pedaal was oorspronkelijk gedesigned als een emulator van een Marshall-stack voor de opkomst van hair-metal en glamrock bands in de mid-jaren ‘80, maar deze bands gebruikten liever een echte Marshall-stack dan het pedaal. Het pedaal flopte; het geluid werd gezien als heel erg ruw, wat niet passend was voor de producties van die tijd.
Maar er was een muzikant die het pedaal opmerkte en heeft ge-utiliseert in de jonge jaren van het pedaal en deze muzikant was… David Gilmour van de band Pink Floyd. Op zijn solo album About Face (1984) en op het Pink Floyd album A Momentary Lapse of Reason (1987) gebruikt hij in zijn signal chain de Boss HM-2. In een interview met Guitar Magazine uit 1984 zegt hij het volgende: “At the moment, the sound that I'm using a lot of the time is going through a Boss HM-2 Heavy Metal to a Boogie amplifier to a [MXR] DDL and then on into a regular Fender amplifier….I use a DDL on it…because I find it stops the fuzz box from from sounding like a fuzz box. It smoothes off the unpleasant, raw frequencies that you get from the fuzz box. Then you get a nice sort of sound.”
Gilmour zijn tone was niet het definitieve geluid voor het “kettingzaag” geluid wat alom bekend is van de Boss-HM2: dit kwam in hetzelfde jaar van A Momentary Lapse of Reason. In 1987 bracht de band Slaughter uit Canada een album uit genaamd Strappado en in 1988 bracht de band Nihilist (later bekend als Entombed, de grondleggers van de Old School Death Metal sound) hun eerste demo Only Shreds Remain uit.
Deze twee platen zijn onder de radar gebleven en worden meer gezien als cult-klassiekers. Wat de HM-2 écht zijn vleugels gaf, was toen Nihilist zijn naam veranderde naar Entombed en hun debuut-plaat uitbracht. Daarover meer, in…
Een ijzingwekkende schreeuw gevolgd door een razende gitaarsolo; dat is hoe het debuutalbum Left Hand Path (1990) van de zweedse band Entombed begint. Een ongekend hard gitaargeluid scheurt door de boxen van menig hi-fi versterker heen als deze plaat aan wordt gezet. Met dit album werd de HM-2 tone gepopulariseerd; de Zweedse deathmetal tone was geboren.
Hoe dit geluid voor elkaar gekregen is, is doodsimpel; men neme de goedkoopste Ibanez gitaar die je kan vinden, zet alles op de HM-2 op 10 en route dit door een Peavey combo-amp. Dit geluid verspreidde zich door Zweden heen van Stockholm naar Gotenburg, waar een band genaamd At The Gates dit gitaar gebruikte als booster voor een Boss MT-2 die door een Peavey solid-state versterker heen werd geroute. Dit zorgde ervoor dat de intensiteit van de HM-2 niet verloren ging en dat het geluid veel strakker werd getrokken.
Meer bands die het geluid populariseerden waren onder andere: Dismember, Carnage en het Finse Demilich.
Hoe kan een niet-meer geproduceerd pedaal tot op heden nog invloed hebben? Veel bands hebben namelijk baat bij een modernere post 2010 productie. Toch komt de Boss-HM2 nog vaker aan bod dan de meeste mensen denken. Bands zoals Nails, Black Breath, Gatecreeper en Friendship utiliseren het geluid van de Boss-HM2 nog steeds in hun muziek. Deze bands brachten allemaal hun debuutplaat uit in het afgelopen decennia. Ook zijn er veel clones gemaakt van het pedaal die het originele geluid van de HM2 hebben behouden en het hebben aangescherpt op verschillende fronten.
Het pedaal heeft tot op heden nog zeker een impact op de algehele metalscene, al is het om aan te tonen dat er zeker ruimte was voor verbetering wat betreft hi-gain versterking of om te roeien met de riemen die je hebt. Hier volgen een paar afbeeldingen van HM-2 clones die het originele geluid hebben aangedikt en bijgevijld: De Left Hand Wrath van Lone Wolf Audio De Dunwich Modded HM-2 De HM300 van Behringer
Noah Zurhaar