1938: Vocoder

Door de hele geschiedenis heen hebben producers 'het nieuwe' opgezocht door middel van een studie van de opgenomen, gesynthetiseerde of verbeterde menselijke stem. Voortkomend uit een vroege behoefte van ingenieurs om stemmen nauwkeurig vast te leggen voor radio-uitzendingen en vroege opnames, groeide spraaksynthese al snel om vele creatieve toepassingen te omvatten. Het idee van het in harmonie overdubben van meerdere stemmen, of het multitracken van de hoofdstem om een ​​natuurlijk “verdubbeling”-effect te creëren, werd populair. Het duurde niet lang voordat vocale geluiden en texturen die sterk afhankelijk waren van gemanipuleerde productieprocessen, nieuwe gebieden van creativiteit boden - vocoding is zo'n techniek.

De vocoder is niet echt begonnen als een muziekinstrument. In plaats daarvan creëerde Homer Dudley van Bell Labs in de jaren twintig een apparaat dat telefoongesprekken gemakkelijker zou kunnen verzenden, door de bandbreedte te verminderen. De vocoder brak spraak (als ingangssignaal) op in meerdere banden, waarbij alleen de banden werden behouden die nodig waren voor de verstaanbaarheid van de spraak. Deze transmissie met een lagere frequentie zorgde ervoor dat telefoongesprekken hoorbaar bleven, terwijl er aanzienlijk minder koperdraad nodig was dan een equivalent met volledige frequentie, waardoor de bandbreedte toenam. Deze technologie werd snel opgepikt door het leger en een verbeterde versie ervan werd gebruikt om trans-Atlantische gesprekken tussen Churchill en Roosevelt tijdens de Tweede Wereldoorlog door elkaar te halen.

Homer Dudley (Oktober 1940). “The Carrier Nature of Speech.” Bell System Technisch Logboek

In wezen vereist succesvol gebruik van een vocoder een vermenging van twee bronnen, waarvan de eerste meestal een menselijke stem is, die de Modulator wordt genoemd. Het levert een ingangssignaal op dat wordt opgesplitst in een aantal banden (volgens het oorspronkelijke ontwerp van Bell Labs) met behulp van een aantal in serie lopende filters. De andere bron wordt de Carrier genoemd, dit is de synthesizercomponent van de vocoder. Deze vervangt en traditionele Oscillator-trap door een frequentieanalyse van de Modulator als audio-trigger te gebruiken. Met andere woorden, als je in een microfoon zingt en vervolgens toetsen op de vocoder bespeelt, worden de gespeelde toonhoogtes geactiveerd, waardoor een meerstemmige en geharmoniseerde uitvoeringsinterpretatie wordt geproduceerd van de woorden en noten die je zingt.

In de vroege jaren 70 ontwikkelde Moog samen met Walter (later Wendy) Carlos een vocoder voor de soundtrack van A Clockwork Orange, terwijl de late jaren 70 en vroege jaren 80 de gouden tijd van de vocoder vertegenwoordigden, met artiesten als ELO (Mr. Blue Sky, 1977) en Kraftwerk (The Robots, 1978) die de vocoder populair maakten. Naast het elektronische geluid van Kraftwerk hun platen, werd de vocoder ook gebruikt door artiesten als Afrika Bambaataa (Planet Rock, 1982), waardoor de relatie tussen de vocoder en hiphop ontstond. Ook werd het bekend dat de vocoder niet alleen geschikt was voor het manipuleren van vocale ingangssignalen, maar bijvoorbeeld ook over drumbeats.

Een primitieve variant van de vocoder is de Talkbox (ook wel bekend als Jappiotube), waarin een muzieksignaal door een slang in de mond van de muzikant gebracht wordt, waar het op natuurlijke wijze gearticuleerd wordt.

Geschreven door Sem van Uden en Sietske Brockhoff